In Wijzer in de Wijk zijn in alle drie de wijken gesprekken gevoerd met inwoners, zowel om hen te betrekken bij de ontwikkeling van de wijkaanpakken (Fase 1), als om te evalueren of de juiste inwoners bereikt worden en of ze zich (positief) gezond voelen (Fase 2). We delen wáárom het van belang is om inwoners te betrekken, en hoe je dat als lokale procesbegeleider zou kunnen doen.
Zie ook de voorbeelden uit de verschillende wijken.
De tools die daarvoor zijn ingezet zijn net zo gevarieerd als de drie projecten. In Den Haag is er onder andere gewerkt met het stadspanel. Daar zijn verschillende vragen aan gesteld. Omdat bepaalde groepen bewoners niet aan stadspanel-enquêtes deelnemen zijn er via focusgesprekken aanvullende vragen gesteld. Voor het Alphense project is met veel verschillende nationaliteiten gesproken. In een focusgesprek zijn daar bijvoorbeeld 5 tolken voor ingeschakeld. En in Leiden waren de bewoners al samen met elkaar aan de slag gegaan en ging het er meer om hoe iedereen betrokken bleef.
Maar hoe verschillend de projecten ook zijn, belangrijk is dat van tevoren goed wordt nagedacht over welk niveau van participatie gewenst is. Dat kan aan de hand van de Participatieladder. Waarin de verschillende niveaus van participatie worden benoemd. Als het aan Van Esch ligt worden bewoners vanaf het allereerste gesprek direct betrokken. Het gaat tenslotte om de bewoners. Het moet hun leven gezonder maken. “Dan horen ze logischerwijs gelijk aan tafel te zitten”, vindt Van Esch. Dat voorkomt bovendien dat je later een aantal stappen in moet halen.
Ook was er binnen de projecten aandacht voor het Stappenplan hoe bereik je burgers en hoe ga je met hen in gesprek (zie tip & tricks). Inhoudelijk vormt het spinnenweb een mooie gespreksbasis om te onderzoeken hoe gesprekspartners de verschillende domeinen ervaren. “En realiseer je ook dat luisteren al direct invloed heeft op de positieve gezondheid van mensen.” De professionals in Den Haag kregen daarvoor van Van Esch ook een mini-masterclass Positieve Gezondheid.
De grootste uitdaging van Wijzer in de Wijk was voor Van Esch om samen te werken met mensen die nooit met elkaar samenwerken. Dus beleidsmakers, vertegenwoordigers, wetenschappers, verschillende gemeentelijke diensten, verschillende groepen burgers. “Iedereen heeft zijn eigen cultuur, tempo en taal waarin ze werken. Dat op elkaar aan laten sluiten, en zorgen dat mensen elkaar echt begrijpen, dat was de grootste worsteling en daar hebben we de grootste stappen in gemaakt.”
Naast een stappenplan voor het organiseren van inwonergesprekken, geven we graag een handreiking mee over de opzet van zo’n gesprek, en delen we de Tips & Tricks bij het voeren van gesprekken.
In Wijzer in de Wijk zijn inwoners betrokken bij de ontwikkeling van de wijkgezondheidsplannen. Onderstaande rapportage bespreekt de uitkomsten daarvan.
Onderstaande link gaat naar een podcast op Spotify. Hierin spreekt Leon Koek, die betrokken was bij Wijzer in de Wijk vanuit de gemeente Alphen aan den Rijn, met Arjen Heus, founder van PLYGRND.city over inwonersparticipatie.